HLVN- Cùng với các hoạt động tri ân tiên tổ, công tác khuyến học, khuyến tài được Hội đồng Họ Lê Việt Nam xác định là một trong những hoạt động trọng tâm trong hoạt động dòng họ. Bác Hồ nói : “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”. Suy ra,“một dòng họ dốt cũng là một dòng họ yếu”. Hội nghị Tổng kết công tác Khuyến học năm 2019 là sự động viên to lớn đối với phong trào xây dựng Dòng họ học tập đang trên đà phát triển mạnh mẽ và sâu rộng ở tất cả các cấp của Hội đồng Họ Lê Việt Nam.
Họ Lê chúng ta từ nhiều đời nay, tự hào là dòng họ hiếu học. Vị Trạng nguyên khai khoa thời Lý chính là một người họ Lê -Thái sư Lê Văn Thịnh. Đấng minh quân, Hoàng đế Lê Thánh Tông vốn là người có khiếu thông minh thiên bẩm nhưng suốt đời học tập và trong suốt 38 năm làm vua cai trị đất nước, Người đã dành biết bao công sức, trí tuệ để phát triển nền giáo dục nước nhà. Qua sử liệu, chúng ta được biết đến hình ảnh một vị Hoàng đế không lúc nào rời cuốn sách, chăm chỉ học hành mọi lúc,mọi nơi.Người răn dạy muôn dân: “Mỗi một sự vật, tuy trời phú, có thuần tạp khác nhau. Nhưng đã là người, ai cũng có chí noi theo bậc hiền, bậc thánh”. Theo Lê Thánh Tông, ai cũng có thể học tập và có thể thành công. Việc học là của tất cả mọi người. Chính dưới triều của mình, Vua Lê Thánh Tông đã đề ra những chính sách tiến bộ nhất lúc bấy giờ nhằm khuyến khích mọi người học tập, cổ vũ, khen thưởng không chỉ người học giỏi mà cả người có công giúp đỡ khuyến khích người khác học tập.
Với nhận thức, khuyến học là đầu tư cho tương lai, là để xây dựng dòng họ vững mạnh, từ khi mới thành lập đến nay, Hội đồng Họ Lê Việt Nam luôn động viên Hội đồng Họ Lê các tỉnh, thành phố đẩy mạnh chăm lo công tác khuyến học, xây dựng mô hình gia đình học tập, dòng họ học tập, thực hiện có hiệu quả Đề án được chính phủ phê duyệt năm 2014 “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020” . Sự ra đời của HĐKH Họ Lê Việt Nam cách đây 5 năm chính là nhằm đưa công tác khuyến học trong toàn dòng họ ngày một nền nếp hơn và đạt hiệu quả ngày càng thiết thực. Những thành tựu bước đầu trong hoạt động khuyến học mà các vị được nghe báo cáo trong hội nghị hôm nay, tuy còn ở mức khiêm tốn, nhưng đã thể hiện cố gắng và quyêt tâm rất cao của tập thể lãnh đạo và các thành viên Hội đồng khuyến học Họ Lê Việt Nam, những người đã không quản công sức, thời gian, tiền của, kiên trì, sáng tạo và đặc biệt rất tâm huyết chăm lo không mệt mỏi công tác xây dựng gia đình học tập, dòng họ học tập.
Có thể nói, suốt 5 năm qua, tuy gặp rất nhiều khó khăn trong tổ chức và hoạt động, Hội đồng khuyến học, khuyến tài Họ Lê Việt Nam đã từng bước xây dựng và củng cố tổ chức, kiên trì vận động, xã hội hóa các nguồn lực để xây dựng quỹ khuyến học, duy trì hàng năm công tác trao học bổng và phần thưởng cho các học sinh khó khăn, đạt giải cao, tôn vinh cán bộ khuyến học, nhà hảo tâm tiêu biểu…Hội đồng KHKT Họ Lê VN đã chủ động kết nối với HĐHL các địa phương đúc kết, phổ biến những kinh nghiệm hay, những điển hình tốt để nhân rộng, phổ biến trong toàn dòng họ.
Những năm gần đây, thực hiện Chỉ thị 11-CT/TƯ của BCT và Quyết định 281 của Thủ tướng chính phủ, công tác khuyến học, khuyến tài nói chung và việc xây dựng mô hình gia đình học tập, dòng họ học tập nói riêng được triển khai sâu rộng ở tất cả các cấp, các ngành, các địa phương trong cả nước. Nhiều dòng họ bạn đã hoạt động tích cực trong lĩnh vực này, tổng kết được nhiều bài học kinh nghiệm quý. Chúng tôi nghĩ rằng đó là thời cơ tốt để Hội đồng khuyến học, khuyến tài Họ Lê Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, vận dụng sáng tạo kinh nghiệm của các dòng họ bạn, đề ra những giải pháp căn cơ, hữu hiệu để hoạt động khuyến học, khuyến tài phát triển ở một phạm vi rộng lớn hơn, ngày càng có sức lan tỏa, thu hút được sự tham gia của đông đảo các nhà hảo tâm, các doanh nhân, các tổ chức cùng tham gia ủng hộ xây dựng Quỹ khuyến học, tạo thêm nguồn lực góp phần đẩy mạnh phong trào gia đình học tập, dòng họ học tập của Họ Lê Việt Nam.
Tại hội nghị hôm nay chúng ta đã kiểm điểm, đánh giá những kết quả và những hạn chế, tồn tại trong công tác, khuyến học khuyến tài của dòng họ, chúng ta cũng đã cùng nhau phân tích nguyên nhân những mặt làm được và chưa làm được, quyết tâm tìm giải pháp đưa công tác khuyến học, khuyến tài lên bước phát triển mới.
Để tạo ra bước phát triển mới trong công tác khuyến học, khuyến tài, Thường trực Hội đồng Họ Lê Việt Nam đề nghị:
+ Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức về công tác khuyến học, khuyến tài trong tất cả các gia đình, dòng tộc. Lựa chọn những tấm gương tiêu biểu về tinh thần học tập, về sự thành đạt của Họ Lê Việt Nam, cũng như của từng địa phương, từng dòng họ và ngay trong mỗi gia đình để khơi dậy lòng tự hào, ý chí phấn đấu vươn lên, khuyến khích mỗi người phấn đấu học chăm, học giỏi, giúp người khác cùng học giỏi; mỗi người con, cháu Họ Lê không kể tuổi tác, địa vị phấn đấu học tập không ngừng, học tập suốt đời. Các gia đình, họ tộc có nhiều thành viên đạt thành tích cao trong học hành, đỗ đạt, khởi nghiệp sáng tạo…cần được tôn vinh kịp thời.
+ Tiếp tục nghiên cứu, đề ra nhiều hình thức khuyến học, khuyến tài phù hợp với tính chất hoạt độngdòng họ và Quy ước hoạt động củaHội đồng Họ Lê Việt Nam, gắn hoạt động này với hoạt động tri ân tiên tổ, bồi dưỡng những thế hệ trẻ Họ Lê “vừa hồng, vừa chuyên”, học giỏi, thành đạt nhưng luôn hướng tâm về dòng họ, nhớ về nguồn cội, hiểu biết và tự hào về lịch sử và quá khứ vẻ vang của dòng họ,học giỏi nhưng không mất gốc, suốt đời rèn đức, luyện tài. Trên cơ sở lấy gia đình học tập làm hạt nhân và nền tảng của dòng họ học tập, cần khuyến khích và động viên các bậc ông bà, cha mẹ quan tâm việc học tập của con cháu.
+ Việc trao thưởng, trao học bổng rất cần được quan tâm, nhưng thông qua việc tổ chức trao học bổng cũng như phần thưởng, phải tạo được sự động viên, khích lệ thật sự. Học bổng, phần thưởng khuyến học của dòng họ không chỉ đơn giản là những đồng tiền mà là sự gửi gắm niềm tin của cả họ tộc vào thế hệ trẻ. Các em, dù ở lứa tuổi nào cũng phải nhận thức được ý nghĩa cao quý ấy mà dốc sức, dốc lòng phấn đấu.
+ Công tác xây dựng Quỹ khuyến học ở các cấp cần được quan tâm nhiều hơn nữa, cần có nhiều hình thức tuyên truyền, vận động, thông qua CLB doanh nhân Họ Lê kết nối các doanh nghiệp, doanh nhân, các nhà hảo tâm trong dòng họ để thu hút ngày càng đông đảo những tấm lòng, những trái tim vì sự nghiệp nuôi dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ kế tiếp truyền thống của ông, cha, hăng say rèn đức luyện tài, phụng sự đất nước, phụng sự dòng tộc.
+ Tranh thủ cao nhất sự ủng hộ và sự quan tâm chỉ đạo của Trung ương Hội khuyến học Việt Nam, mở rộng giao lưu với các dòng họ bạn để tiếp thu vận dụng những kinh nghiệm bổ ích, phù hợp vào công tác khuyến học, khuyến tài của Họ Lê Việt Nam. Nghiên cứu vận dụng các tiêu chí “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập” theo quy định của Hội khuyến học Việt Nam để xác định chỉ tiêu cụ thể số gia đình và dòng họ đạt danh hiệu “Gia đình học tập” và “Dòng họ học tập”. Các hội nghị khuyến học hàng năm, cần quan tâm nhiều hơn việc giao lưu trao đổi kinh nghiệm khuyến học, khuyến tài của Hội đồng Họ Lê các tỉnh, thành phố, cùng nhau thúc đẩy phong trào phát triển sâu rộng và đều khắp.
Cuối cùng, tôi xin bày tỏ tin tưởng, sau hội nghị khuyến học hôm nay, công tác khuyến học, khuyến tài của Họ Lê Việt Nam sẽ tạo ra những chuyển biến mới. Hội đồng khuyến học khuyến tài của HĐHL Việt Nam sẽ thực sự là đầu tầu đưa sự nghiệp khuyến học khuyến tài của dòng họ tiến nhanh và tiến mạnh hơn nữa.
(Trích bài phát biểu của Phó Chủ tịch Thường trực HĐHL Việt Nam, Trung tướng Lê Phúc Nguyên tại Hội nghị khuyến học Họ Lê Việt Nam năm 2019 tại Hà Nội)