HLVN – Thực hiện Công văn số 10/2020/HLVN, ngày 6/12/2020 của Thường trực Hội đồng Họ Lê Việt Nam và bám sát Quy ước của dòng họ, vừa qua, Thường trực Hội đồng họ Lê tỉnh Nghệ An đã tổ chức hội nghị đánh giá kết quả hoạt động trong năm 2020 và định hướng nội dung hoạt động năm 2021.
Năm 2020 dù có nhiều khó khăn như dịch covid-19, bão lụt… nhưng HĐHL tỉnh Nghệ An vẫn bám sát sự chỉ đạo của Thường trực HĐHL Việt Nam và nội dung hoạt động mà HĐHL tỉnh đã đề ra tổ chức tốt các hoạt động như:
Hoạt động tìm về cội nguồn, tri ân tiên tổ, tưởng nhớ công lao các bậc tiền bối. Đã tổ chức các đoàn con cháu đại diện các dòng họ ở các địa phương về dâng hương tại các di tích như: Lễ giỗ Vua Lê Đại Hành tại Đền thờ các vua Lê, xã Quỳnh Văn, huyện Quỳnh Lưu (ngày 31/3/2020, tức 8/3ÂL); dự Lễ giỗ và Lễ hội tại Đền thờ Đại tướng quân Chiêu trưng Đại vương Lê Khôi tại Cửa Sót, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh (ngày 23/6/2020, tức 3/5 ÂL); tổ chức thắp hương tại đền thờ Đức Thái Tổ Lê Lợi xã Hưng Khánh, Hưng Nguyên, cùng ngày tổ chức một đoàn đi Lễ giỗ Vua Lê tại đền Vua Lê, xã Diễn Kỷ, huyện Diễn Châu (ngày 08/10/2020, tức 22/8 ÂL); dự Lễ hội Đền bà Quế Hoa Công Chúa tại Hưng Hòa, TP Vinh (ngày 11/11/2020, tức 26/9 ÂL). Trong 6 tháng đầu năm 2020, một sự kiện quan trọng của HĐHL Việt Nam là tổ chức Lễ Giỗ lần thứ 1015 của Đức Vua Lê Đại Hành tại Hoa Lư, Ninh Bình. Song, do đúng vào dịp cao điểm của dịch Covit – 19 nên công tác tổ chức bị hạn chế, đại diện các tỉnh không tham dự được. Tại Đền thờ các Vua Lê tại hai huyện Quỳnh Lưu và Diễn Châu, việc tổ chức Lễ giỗ Đức Vua đã được thường trực Hội đồng họ Lê hai đơn vị tổ chức trang trọng, đầy đủ các nghi thức. Dự lễ đón bằng Di tích lịch sử cấp tỉnh tại nhà thờ họ Lê Duy xã Hưng Lộc, thành phố Vinh. Ngoài ra, nhân dịp đón Tết Nguyên đán, Rằm tháng Giêng và các kỳ giỗ tổ, tại các nhà thờ của các dòng họ tại các địa phương như Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc, Thanh Chương, TP Vinh, … đều tổ chức các hoạt động tế họ. Đây là những dịp để con cháu gần xa được thắp nén tâm nhang, tri ân tiên tổ, đồng thời cũng là dịp để con cháu được hiểu thêm về nguồn cội, về truyền thống yêu nước và công trạng của các vị tiền bối trong lịch sử đấu tranh giữ nước, chống giặc ngoại xâm của dân tộc; cũng là dịp con cháu được gặp gỡ, giao lưu, kết nối nguồn cội và trao đổi các công việc dòng họ.
Bên cạnh đó, hoạt động tôn tạo, xây dựng từ đường, xây dựng dòng họ Văn hóa và tổ các hoạt động ở các dòng họ cũng được tổ chức mạnh mẽ. Trong thời gian qua, việc tôn tạo, xây dựng nhà thờ, từ đường tiếp tục được các dòng họ ở nhiều địa phương trong toàn tỉnh triển khai và con cháu tích cực hưởng ửng, đóng góp nhiều tiển của để xây dựng, tôn tạo nơi thờ cúng tổ tiên khang trang, bề thế. Cụ thể: Hội đồng họ Lê huyện Quỳnh Lưu – thị xã Hoàng Mai tiếp tục huy động sức đóng góp, cung tiến của các doanh nhân, doanh nghiệp trên địa bàn và con cháu ở các dòng họ để hoàn thiện các hạng mục tại Đền các Vua Lê, xã Quỳnh Văn, đã thành lập Ban Quản lý Đền, xây dựng quy chế hoạt động của Ban quản lý nhằm phục vụ tốt nhất các hoạt động tâm linh của con cháu. Có hai dòng họ xây nhà thờ mới là họ Lê ở Quỳnh Tam xây nhà thờ trị giá trên 1 tỷ đồng, chưa kể con cháu đã cung tiến cho dòng họ 200 m2 đất để xây dựng nhà thờ. Họ Lê Văn ở xã Quỳnh Văn xây dựng nhà thờ mới với tổng kinh phí gần 1,2 tỷ đồng. Tại huyện Nghi Lộc, dòng họ Lê ở Nghi Thịnh xây dựng nhà thờ mới với kinh phí trên 1,2 tỷ đồng, con cháu hiến hơn 1000m2 đất để xây dựng nhà thờ. Tại huyện Diễn Châu, có 27 dòng họ tổ chức tôn tạo nhà thờ với kinh phí do con cháu đóng góp tài trợ, nổi bật là dòng họ Lê Văn ở Diễn Mỹ, con cháu cung tiến xây nhà thờ mới và mua sắm đồ tế khí với tổng kinh phí trên 4 tỷ đồng. Họ Lê Văn ở xóm 9 xã Diễn Yên, tu sửa nhà thờ hết trên 50 triệu đồng. Họ Lê Văn xã Diễn Trường xây cổng và sân nhà thờ hết 65 triệu đồng. Các dòng họ Lê ở Diễn Tân, Diễn Cát, Diễn Thịnh, Diễn Nguyên, Diễn Đồng, … đều đã tiến hành tu sửa nhà thờ, mua sắm đồ tế khí từ 15 đến 40 triệu đồng. Ngoài ra, có 15 dòng họ trong toàn huyện đã tổ chức tu sửa nghĩa trang của dòng họ với kinh phí từ 50 đến 100 triệu đồng.
Tại huyện Nam Đàn, dòng họ Lê Duy xã Hồng Long, đã đầu tư tôn tạo nhà thờ, nghĩa trang dòng họ tổng chi phí trên 1,8 tỷ đồng.
Hội đồng họ Lê huyện Diễn Châu đã triển khai thành công việc kêu gọi phát tâm công đức, tiến hành các thủ tục xây dựng Đền thờ Vua Lê và tôn tạo khu lăng mộ tướng quân Lê Đại Đạo ở xã Diễn Kỷ. Đến nay, đã hoàn thành việc xây dựng đền chính trị giá hơn 4 tỷ đồng và tôn tạo lăng mộ Lê Đại Đạo trên 600 triệu đồng. Các dòng họ Lê trong toàn huyện, các nhà doang nghiệp trong và ngoài huyện đã tích cực đóng góp, cung tiến tiền và hiện vật để triển khai xây dựng khuôn viên đền, nhà truyền thống. Với việc hoàn thiện Khu Đền thờ Vua Lê và Mộ Lê Đại Đạo ở xã Diễn Kỷ trên khu đất trên 3700 m2, nằm sát Quốc lộ 1A, bên bờ Sông Bùng thơ mộng, tại Nghệ An đã có thêm một di tích tâm linh hoành tráng gắn liền với tên tuổi, công trạng của các vị Vua Lê và các bậc tiền bối, các vị trọng thần có công với đất nước. Đây sẽ là một điểm đến thu hút được đông đảo của các thế hệ con cháu họ Lê gần xa và du khách thập phương.
Một sự kiện hết sức có ý nghĩa và thành công trong năm 2020 là tiến độ Dự án tôn tạo Đền thờ Vua Lê tại xã Hưng Khánh (nay là xã Hưng Thành), huyện Hưng Nguyên. Đây là một dự án quan trọng được sự quan tâm của không chỉ con cháu trong dòng họ mà còn của các cấp chính quyền. UBND tỉnh Nghệ An cũng đã có Quyết định về chủ trương đầu tư từ năm 2010 nhưng trong suốt thời gian gần 10 năm, công việc triển khai hầu như bế tắc. Thường trực HĐH L Việt Nam, ông Lê Văn Tam – Chủ tịch, Ông Lê Phúc Nguyên – Phó Chủ tịch Thường trực cũng đã đến thăm Đền và rất ái ngại trước việc xuống cấp nghiêm trọng của công trình. Trong thời gian từ cuối năm 2019, Thường trực Hội đồng họ Lê tỉnh mà chủ công là Ông Lê Viết Liễu đã vận động ông Lê Dũng – Giám đốc Công ty XD Đại Nam tiến hành gặp gỡ lãnh đạo các sở, ban ngành Văn hóa, Thể thao; Kế hoạch – Đầu tư; Xây dựng, … để khởi động lại việc triển khai Dự án. Kết quả là vào tháng 1/2020, Chủ tịch UBND tỉnh đã ký Quyết định về việc phê duyệt Dự án tôn tạo Đền với tổng kinh phí 21 tỷ đồng, trong đó, vốn ngân sách năm 2010 là 6 tỷ, còn lại huy động nguồn xã hội hội hóa. Đây có thể xem là một tin vui đối với cong cháu trong dòng họ. Ngày 06/11/2020, công trình đã được khởi công.
Ngoài ra, song song với việc tôn tạo, xây dựng nhà thờ, từ đường, nhiều dòng họ đã phối hợp với chính quyền, Ban quản lý Di tích và Danh thắng tỉnh lập hồ sơ công trạng của các vị tiền bối trong dòng họ để trình UBND tỉnh, công nhận các nhà thờ của dòng họ là Di tích lịch sử, phong trào xây dựng Dòng họ Văn hóa và các hoạt động truyền thống vẫn được hội đồng họ Lê các huyện quan tâm chỉ đạo triển khai. Đến nay, đã có thêm nhà thờ họ Lê Duy ở xã Hưng Lộc, TP Vinh được công nhận Di tích Lịch sử cấp tỉnh. Dòng họ Lê Văn ở xã Diễn Hoàng, Diễn Châu được công nhận Dòng họ Văn hóa cấp huyện (đến nay, số dòng họ Văn hóa ở huyện có 17 dòng họ). Họ Lê ở Quỳnh Vinh, huyện Quỳnh Lưu duy trì hoạt động tôn vinh “Cô dâu hiếu thảo” một hoạt động văn hóa độc đáo có ý nghĩa động viên con cháu là những người con dâu trong dòng họ.
Các dòng họ Lê xã Nghi Xuân tổ chức gặp mặt toàn thể con cháu, dâu, rể trong toàn xã, hoạt động đã để lại ấn tượng, tình cảm tốt đẹp trong cộng đồng con cháu.
Hội đồng họ Lê thành phố Vinh tổ chức tốt hoạt động Câu lạc bộ Doanh nhân, đến nay, Câu lạc bộ Doanh nhân họ Lê thành phố Vinh đã tập hợp được hơn 70 thành viên, Ban chủ nhiệm có 12 vị, do Ông Lê Bá Quỳnh làm Chủ nhiệm. Câu lạc bộ đã có Quy chế hoạt động và tổ chức sinh hoạt khá đều đặn, ngày 12/10/2020 đã tổ chức Hội nghị Tổng kết hai năm hoạt động của CLB Doanh nhân Họ Lê thành phố Vinh nhân ngày doanh nhân Việt Nam.
Trong đợt mưa lũ lịch sử xảy ra tại các tỉnh miền Trung, đã có 35 cán bộ, chiến sĩ hy sinh trong khi làm nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ. Trong số đó, có 2 liệt sỹ: Lê Tất Thắng, quê xã Kim Liên, huyện Nam Đàn và Lê Cao Cường, quê xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên, là con cháu họ Lê tại Nghệ An. Ngay sau khi nhận được thông tin, Thường trực Hội đồng họ Lê tỉnh Nghệ An và thành phố Vinh đã tổ chức đoàn viếng tại nhà riêng của hai liệt sỹ. Động viên, chia buồn cùng thân nhân các liệt sỹ.
Sau khi tổ chức viếng hương hồn các liệt sỹ, thực hiện chủ trương của Hội đồng Khuyến học họ Lê Việt Nam về việc hỗ trợ con em các gia đình bị tổn thất nặng nề trong đợt mưa lũ tại miền Trung, Thường trực hội đồng họ Lê tỉnh đã lập danh sách và tờ trình về việc xin hỗ trợ cho 4 cháu là con của hai liệt sỹ Lê Tất Thắng và Lê Cao Cường đang học phổ thông. Ngày 06/11/2020, Chủ tịch Hội đồng Khuyến học họ Lê Việt Nam đã quyết định tặng các suất học bổng cho 4 cháu, mỗi cháu 7 triệu đồng.
Ngày 22/11/2020, Thường trực Hội đồng họ Lê tỉnh đã tổ chức trao các suất học bổng cho hai cháu Lê Quyết Tiến và Lê Thị Minh Hằng là con của liệt sỹ Lê Tất Thắng tại nhà riêng của liệt sỹ. Tham dự buổi trao học bổng có ông Nguyễn Quang Lộc – Chủ tịch UBND xã Kim Liên. Riêng hai cháu, con của liệt sỹ Lê Cao Cường, đang ở củng mẹ và học tại tỉnh Quảng Trị nên Hội đồng Khuyến học Họ Lê Việt Nam giao cho Thường trực Hội đồng Khuyến học họ Lê tỉnh Quảng Trị nhận và trực tiếp trao cho các cháu. Tại buổi trao học bổng, gia đình và các cháu rất xúc động trước tình cảm dòng tộc và sự giải quyết rất khẩn trương của Hội đồng họ Lê tỉnh cũng như Hội đồng Khuyến học Họ Lê Việt Nam, các cháu hứa sẽ không ngừng nỗ lực trong học tập và rèn luện để trở thành người con hiếu thảo, người công dân tốt.
Nhân dịp đón Xuân Canh Tý, việc tổ chức chúc thọ các vị cao niên trong dòng họ đã được hội đồng họ Lê các cấp quan tâm và và thực hiện. Hội đồng họ Lê tỉnh đã tổ chức tặng Trướng chúc thọ và quà cho 8 cụ có tuổi thọ từ 100 đến 105 tuổi (huyện Quỳnh Lưu 3 cụ, huyện Diễn Châu 5 cụ). Thực tế, số cụ có tuổi thọ từ 100 trở lên trong toàn tỉnh có nhiều hơn, như Yên Thành có 3 cụ là 3 chị em ruột, song do thông tin không đầy đủ nên việc chúc thọ của hội đồng tỉnh chưa kịp thời. Các huyện đều đã tổ chức chu đáo việc chúc thọ và tặng quà cho các cụ có tuổi thọ 70, 75, 80, 85, 90 trở lên như tp Vinh, Quỳnh Lưu, Nghi Lộc, Diễn Châu, … mỗi nơi đều có trên dưới 200 cụ.
Ngay từ khi mới được thành lập, Hội đồng họ Lê Nghệ An đã luôn chú trọng đến hoạt động khuyến học, khuyến tài, coi đây là một trọng những hoạt động trọng tâm của công tác dòng họ nhằm tạo sự ảnh hưởng và sức lan tỏa trong cộng đồng con cháu. Hàng năm, Hội đồng họ Lê tỉnh đã kịp thời vinh danh và tặng thưởng cho các cháu đạt giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, thi Olimpic quốc tế, các cháu đạt điểm cao trong kỳ thi THPT quốc gia và tuyển sinh vào đại học. Tính từ năm 2012 đến 2018, Hội đồng họ Lê tỉnh đã vinh danh và tặng quà cho 56 cháu với số tiền thưởng trên 60 triệu đồng.
Kể từ năm 2014, đã quyết định lấy ngày 2 tháng 8 – ngày sinh của nhà Bác học Lê Quý Đôn làm ngày khuyến học, khuyến tài vinh danh và trao quà thưởng cho các cháu trong dòng họ Lê đạt thành tích cao trong học tập. Đặc biệt là từ khi Hội đồng khuyến học họ Lê tỉnh Nghệ An được thành lập và đi vào hoạt động, Hội đồng họ Lê cấp huyện, thành cũng tổ chức Hội khuyến học dòng họ để động viên các cháu học giỏi, tìm kiếm nhân tài làm rạng danh cho dòng họ, phát triển tài năng đất nước. Tiêu biểu trong hoạt động khuyến học ở cấp huyện có Hội đồng họ Lê các huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu.
Nhân dịp đón xuân Canh Tý, Hội đồng họ Lê Quỳnh Lưu – Hoàng Mai, và các hội đồng cấp xã đã vinh danh và tặng quà cho gần 450 cháu từ Tiểu học đến THPT với số tiền thưởng trên 200 triệu đồng. Hội đồng họ Lê huyện Diễn Châu tổ chức vinh danh khuyến học cho các cháu đạt giải từ cấp huyện trở lên vào dịp lễ giỗ Cao hoàng Đế Lê Lợi (22/8 AL).
Thự hiện chủ trương của Thường trực HĐ KH họ Lê Việt Nam về việc trao giải thưởng Lê Quý Đôn cho các cháu học sinh phổ thông đạt các giải quốc gia hai năm 2019, 2020. HĐHL tỉnh Nghệ An đã kịp thời lấy thông tin từ Sở GD&ĐT, từ trường chuyên Phan Bội Châu để lập danh sách các cháu đạt giải trình Hội đồng. Tại Hội nghị BCH Hội đồng Khuyến học họ Lê Việt Nam, họp ngày 06/11/2020 tại Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng Khuyến học họ Lê Việt Nam đã quyết định trao Bằng vinh danh và giải thưởng Lê Quý Đôn cho 163 cháu đạt học sinh giỏi quốc gia hai năm 2019, 2020. Nghệ An có 17 lượt cháu được trao giải gồm 2 giải nhất, 8 giải Nhì, 5 giải Ba và 2 giải Khuyến khích. Phần thưởng kèm theo cho giải Nhất là 3 triệu đồng, giải Nhì 2 tiệu, giải ba 1 triệu và giải Khuyến khích là 500.000đ.
Ngày 30/11/2020, tại Trường THPT chuyên Phan Bội Châu, Thường trực Hội đồng Khuyến học họ Lê Việt Nam, HĐHL tỉnh Nghệ An đã tổ chức Lễ trao giải thưởng cho các cháu. Tham dự buổi lễ, về phía Hội đồng Khuyến học họ Lê Việt Nam có GS-TS Lê Trần Bình – Phó Chủ tịch thường trực, ông Lê Xuân Sao – Chánh Văn phòng Hội đồng Khuyến học họ Lê Việt Nam tham dự. Khách mời có Ông Lê Thái Hòa – Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Nghệ An, bà Cao Thị Lan Thanh – Phó Hiệu trường Trường THPT Phan Bội Châu.Về phía Hội đồng họ Lê Nghệ An có ông Lê Viết Liễu – Chủ tịch và các vị Thường trực hội đồng. Về phía học sinh, có đầy đủ đại diện các bậc phụ huynh, các cháu học sinh đang học tập tại trường tới dự và nhận giải. Lễ trao giải đã để lại ấn tượng hết sức tốt đẹp đối với học sinh, phụ huynh, các thầy cô giáo cũng như con cháu trong dòng họ. Tại Lễ trao giải, Hội đồng Khuyến học họ Lê Nghệ An cũng đã được Hội đồng Khuyến học họ Lê Việt Nam trao bằng vinh danh và phần thưởng về kết quả xuất sắc trong hoạt động khuyến học hai năm 2019, 2020.
Trong năm 2020, thường trực HĐHL Nghệ An đã tích cực triển khai các công việc cụ thể cho việc ra mắt Ban liên lạc nhằm tiến tới tổ chức Đại hội HĐHL các huyện Đô Lương, Yên Thành và thị xã Cửa Lò. Đến nay, Ban Liên lạc Hội đồng họ Lê huyện Đô Lương và thị xã Cửa Lò cũng đã cơ bản hoàn thành công tác chuẩn bị để có thể tổ chức Đại hội vào đầu năm 2021.
Câu lạc bộ các Doanh nghiệp, doanh nhân họ Lê thành phố Vinh sau 2 năm thành lập, tiếp tục được bổ sung thành viên, hoàn thiện quy chế hoạt động và đã tổ chức sinh hoạt thường xuyên. Bước đầu đã có nhiều đóng góp cho hoạt động dòng họ cũng như công việc kinh doanh của các thành viên Câu lạc bộ.
Nổi bật trong năm qua phải kể đến: Hội đồng họ Lê huyện Quỳnh Lưu – thị xã Hoàng Mai là đơn vị điển hình nhất cho phong trào hoạt động dòng họ ở cơ sở. Dòng họ đã huy động được trên 7 tỷ đồng cho việc xây dựng nhà Truyền thống, đền thờ các Vua Lê tại xã Quỳnh Văn. Các Hội đồng dòng họ tại các xã đều được thành lập và hoạt động tốt, phong trào khuyến học luôn được quan tâm từ cấp huyện đến các dòng họ. Các hoạt động dòng họ có sức lan tỏa tốt không chỉ trong huyện mà còn có tầm ảnh hưởng tốt cho các huyện. Đơn cử như lễ giỗ Cao Hoàng Đế Lê Lợi (22/8 năm 2020) đã có hơn 700 con cháu về tham dự.
Bên cạnh những việc đã làm được, trong năm vẫn còn một số tồn tại như: Một số đơn vị cấp huyện hoạt động không rõ nét, đặc biệt có đơn vị hầu như không tổ chức được hoạt động nào trên địa bàn. Một số UV HĐHL cấp tỉnh ít quan tâm đến các hoạt động của Hội đồng, có thể có lý do khách quan nhưng cơ bản là chưa thực sự nhiệt huyết với việc họ, vắng hầu hết các cuộc họp Hội đồng cũng như không tham gia các hoạt động do Hội đồng các cấp tổ chức. Việc phát triển cơ sở cấp huyện còn gặp bế tắc, chưa đáp ứng được mong muốn của đông đảo bà con ở các dòng họ. Không ra được tập thứ ba trang thông tin việc họ trong năm 2019 như kế hoạch. Câu lạc bộ Doanh nhân họ Lê Nghệ An gặp nhiều khó khăn trong việc tập hợp lực lượng, tổ chức các hoạt động giao lưu, quảng bá nhằm phát huy các thế mạnh tiềm năng trong giới doanh nhân là con em họ Lê trong tỉnh.
Không xây dựng được nguồn quỹ đủ đảm bảo cho các hoạt động thường xuyên của HĐHL cấp tỉnh vì thế mà một số hoạt động như khuyến học, mừng thọ, tế lễ, chúc mừng các dòng họ được công nhận đạt chuẩn dòng họ văn hóa, đón nhận bằng công nhận di tích lịch sử các cấp, … chưa tương xứng với ý nghĩa của các sự kiện. Chính khó khăn này cũng đã ảnh hưởng đến ý nghĩa và sức lan tỏa của các hoạt động dòng họ trong cộng đồng con cháu.
Năm 2021, HĐHL tỉnh xác định tiếp tục triển khai các hoạt động dòng họ theo Quy chế, trong đó tập trung chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ cụ thể như:
Tổ chức Đại hội họ Lê huyện Đô Lương, Kiện toàn Hội đồng họ Lê Phủ Quỳ; chỉ đạo họ Lê thành phố Vinh và Nghi Lộc tổ chức Đại hội lần thứ hai; tổ chức Đại hội Câu lạc bộ Doanh nhân họ Lê Nghệ An lần thứ 2. Từng bước chuẩn bị các điều kiện cho việc tổ chức Đại hội họ Lê Nghệ An lần thứ III. Tích cực tham gia Dự án tôn tạo Đền thờ Vua Lê tại xã Hưng Thành, huyện Hưng Nguyên. Trên cơ sở Dự án được phê duyệt, tiến hành phát động tâm đức trong cộng đồng con cháu, các doanh nhân, các nhà hảo tâm để triển khai thực hiện. Có các giải pháp cụ thể, thiết thực nhằm xây dựng nguồn quỹ đủ đảm bảo các hoạt động cơ bản của hội đồng tỉnh.
Lê Viết Liễu